Op cursus voor vrouwen zonder werk

Een vriendin van mij heeft even geen werk. Ze is soort van werkeloos maar ze noemt het in between jobs. Omdat ze een uitkering krijgt en moet solliciteren, worden er allerlei interessante meetings en lezingen voor haar georganiseerd. Vanochtend had ze het In Between-café en ik mocht mee. Het was in de soos van het Bejaardenhuis.

Onderdrukte agressie die er uit moet

Zodra we allemaal zitten, opent de meneer van de organisatie de ochtend. ‘Welkom allemaal, fijn dat iedereen er is. Nouja, fijn….voor jullie natuurlijk niet want dat je hier op woensdag bent, betekent dat je niks beters te doen hebt, haha…' (een bulderende lach). Hij vervolgt: ‘ Zelf ben ik net terug van vakantie, daar was ik wel aan toe na een periode hard en lang werken (stilte….)’. Hij kijkt de zaal rond ‘Ik zie veel bekende gezichten, jullie komen hier echt al heeeel erg lang he?' (wijzend naar een groepje 50-plussers). Vervolgens stelt hij de vrouwen voor die vandaag een lezing gaan houden. Als een van die dames daarna haar folder wil uitdelen, zegt hij bars: ‘Euh, Ilona, vind je het heeel erg om dat gewoon later even te doen??' Vriendin en ik weten het zeker: deze meneer heeft thuis een hele bazige vrouw en deze werkelozen lezing is de enige plek waar hij ook eens lekker bazig en dominant kan doen. Hij kan er niets aan doen, al die onderdrukte agressie moet er gewoon even uit.

We sluiten aan bij een lezing over 'Verlieskunde', over wat verliezen van je baan met je doet. Met ongeveer twintig mensen zitten we in een kring van stoelen. Achterin de zaal wordt wat gekletst door een groepje bejaarden. Die zitten daar koffie te drinken in hun eigen soos, logisch. De juf van onze workshop schreeuwt het groepje oude dames in de hoek toe: ‘EUUUHHMMMM dámes. Kan dat wat rustiger daar in de hoek?'. Iemand mompelt: 'Het zijn wel de bewoners he?' De juf antwoordt kordaat: ‘Ja, zo ben ik, lekker direct’. De toon is gezet.

'Je naam gaat m'n ene oor in en het andere weer uit!'

Eerst gaan we een rondje 'Namen' en een rondje 'Hoe gaat het nu met je?' doen. Niet dat de juf je naam onthoudt of er iets mee doet (‘Het gaat mijn ene oor in en het andere weer uit hoor!') maar toch ... voor de verbinding. De mevrouw naast me moet haar naam zeggen. ‘Anja’, zegt ze. ‘En ik ben momenteel erg druk bezig om het verlies van mijn hond te verwerken’. Huh? Verward kijk ik op. Het ging hier toch over werk, banen, emoties nadat je je baan kwijt bent? Wat doet die hond hier? De groep knikt begripvol. Wat zwaar zeg, ja, dat is ook verlies natuurlijk. Anja voegt toe dat ze gelukkig nog wel een zoon heeft, al is het dan een puber. Moet ze zich daar maar op richten, zegt grote Henk, de man die na 38 jaar loondienst bij een reorganisatie is ontslagen. De juf orakelt verder. Behalve structuur en regelmaat en DUS controle over je leven, geeft werk je ook een identiteit. Geen uitleg over dit woord, ze poneert het als stelling. Identiteit. Ze vraagt Anja weer. ‘Anja, hoe zit jij in je identiteit?’ Anja schokschoudert. Ze zegt: ‘Neuh … daar heb ik weinig mee’. Anja heeft vooral iets met haar zoon. En met haar dode hond.

Wekenlang in je bed blijven liggen

De juf gaat verder over onrecht, rechtvaardigheid, over mensen die heel begrijpelijk wéken in bed blijven liggen nadat ze zijn ontslagen. Het is een heel positief verhaal, van de juf. Ik krijg zin in wijn en het is woensdagochtend…. Juf nodigt de groep uit: ‘ Nou mensen, wie heeft er dagenlang in bed gelegen met de gordijnen dicht? Nou?? Eerlijk zeggen…’. Een aantal mensen kijkt weg. ‘Hebben die geen kinderen voor wie ze op moeten staan?’ mompelt vriendin naast me, die zat te Candycrushen. Ik check de nooduitgang. Ik wil naar huis. Gordijnen dicht en mijn bed in.